Lấy hàng - Order Picking - là một trong những quy trình quan trọng nhất, chiếm đến hơn 40% chi phí vận hành kho và tốn rất nhiều nguồn lực, đặc biệt đối với các đơn vị bán lẻ.
Do Order Picking tác động trực tiếp đến mức độ hài lòng của khách hàng, hiệu suất hoạt động của kho hàng, giá trị hàng hóa tồn kho cùng những chi phí vận hành kho khác, các công ty nắm vững những phương thức lấy hàng phù hợp sẽ đạt được những lợi thế nhất định trong toàn bộ quy trình quản lý cung ứng.
Việc lấy hàng phát triển nhanh chóng và rất đa dạng trong vận hành kho hàng. Do vậy, trong một bài viết, ở cùng một thời điểm, rất khó để cập nhật đầy đủ. Bài viết này sẽ tóm gọn Bài viết này sẽ giới thiệu một số những phương thức Order Picking phổ biến trong quản lý kho.
Single Order Picking là gì?
Đây là phương thức lấy hàng thông dụng nhất, sản phẩm được lưu trữ trên giá / kệ hoặc pallet. Công nhân lấy hàng lấy theo từng đơn hàng một, đi đến từng vị trí chứa hàng và lấy toàn bộ hàng hóa của đơn đó cho đến khi kết thúc.
Phương thức này phù hợp với các nhà bán lẻ mới, các công ty, doanh nghiệp chưa đủ lớn, diện tích mỗi kho nhỏ, v.v.. dẫn đến chưa thể đạt được lợi ích của các phương pháp lấy hàng phức tạp hơn.
Các lưu ý khi áp dụng Single Order Picking:
- Phương pháp lấy hàng cơ bản này có thể hoạt động tốt khi tổng số lượng đơn đặt hàng nhỏ và picks per order cao (số lượng hàng cần lấy trong 1 đơn cao). Đối với các kho có Picks per order thấp sẽ tốn nhiều thời gian di chuyển. Đồng thời, khi số lượng đơn tăng lên sẽ gây sự tắc nghẽn do nhiều công nhân cùng thao tác trong khu vực làm chậm quá trình xử lý.
- Khi thiết kế layout kho, cần chú ý luồng lấy hàng cần có điểm đến cuối cùng của công nhân gần giống với điểm xuất phát. Thứ tự hàng trong danh sách, nếu tối ưu, cũng cần được sắp xếp tương tự như luồng lấy hàng (Picking Path)
- Các nhóm hàng tiêu dùng nhanh hoặc thể tích vừa phải nên được lưu trữ gần lối đi chính và các ngã tư giữa những kệ lớn. Nhóm hàng cồng kềnh hơn sẽ được lưu trữ ở khu vực cuối đường đi.
Batch Picking là gì?
Phương thức lấy hàng gom đơn - Batch Picking - thường được dùng khá phổ biến trong quản lý kho tại Việt Nam, phù hợp cho các doanh nghiệp có số lượng đơn nhiều, nhưng hàng hóa mỗi đơn ít, đơn giản.
Trong phương pháp này, nhiều đơn đặt hàng được nhóm thành một lô nhỏ, mỗi. Mỗi công nhân sẽ đi lấy tất cả các mặt hàng thuộc các đơn hàng trong một lô cùng một lúc, thông qua danh sách lấy tổng hợp.
Công nhân lấy hàng thường sẽ sử dụng giỏ hàng nhiều tầng (multi-tiered picking cart) để phân biệt các đơn hàng. Một batch khi lấy bao gồm 4 – 12 đơn hàng, tùy thuộc vào số lượt lấy hàng trung bình hoặc số lượng hàng hóa trong đơn. Với các phần mềm quản lý kho tiên tiến có thể sử dụng logic lập trình để tổng hợp các mặt hàng có cùng vị trí để tối ưu hiển thị cho nhân viên lấy hàng, từ đó tối ưu hiệu suất lấy hàng.
Khi picks per order thấp, Batch picking có thể giảm đáng kể thời gian di chuyển, cho phép nhân viên chọn nhiều sản phẩm ở cùng khu vực lấy hàbg. Vì phải chọn nhiều đơn hàng cùng lúc, do vậy quy trình và phần mềm quản lý kho cần đáp ứng được nhầm giảm thiếu sai sót khi lấy hàng ở mức thấp nhất.
Nếu lộ trình phức tạp và số lượng đơn hàng tăng cao, Batch picking thường được sử dụng kết hợp Zone picking và các thiết bị xử lý tự động. Để đạt năng suất tối đa, các đơn đặt hàng thường được tích lũy trong hệ thống cho đến khi có đủ số lượng hàng hóa tưng ứng để tạo thành các batch.
Zone Picking là gì?
Đối với Zone Picking, các khu vực lấy hàng được chia thành các vùng lấy hàng độc lập. Nhân viên được chỉ định tại một khu vực cụ thể trong kho và chỉ lấy hàng trong khu vực đó. Đơn đặt hàng được chuyển liên tiếp giữa các khu vực theo lộ trình cho đến khi lấy đủ hàng hóa của đơn (Zone Picking còn được gọi là Pick and Pass).
Phương pháp này phù hợp với các nhà bán lẻ cần xử lý khối lượng lớn đơn đặt hàng, mỗi đơn lại có rất nhiều sản phẩm khác nhau.
Các lưu ý khi áp dụng Zone Picking:
Thông thường, các doanh nghiệp đạt tới quy mô này sẽ dùng hệ thống băng tải để vận chuyể các đơn đặt hàng giữa các khu vực.
Trong từng khu vực, cần cân bằng số lượng hàng hóa được pick để đảm bảo đơn hàng có thể "trôi" mà không bị tắt nghẽn. Diện tích các khu vực cần vừa đủ để 1-2 công nhân làm việc.
Các nhà quản lý kho cần bố trí các khu vực lấy hàng gần với băng tải để đảm bảo năng suất tối ưu nhất cho nhân viên lấy hàng. Zone picking phù hợp nhất với các kho lớn, đơn nhiều và số SKU cao, Picks per order ở khoảng trung bình.
Các khu vực riêng biệt cần có các công cụ hỗ trợ lấy hàng phù hợp chuyên môn. Ví dụ: có các thiết bị lấy hàng chuyên dụng, tự động ở khu vực A nhưng khu vực B có thể xử lý thủ công.
Wave Picking là gì?
Wave Picking là một biến thể kết hợp giữa Zone picking và Batch picking. Phương pháp này phù hợp với các nhà bán lẻ thường vận hành với số lượng đơn lớn, nhiều mặt hàng, chú trọng về tốc độ và cần một quy trình đảm bảo sự nhanh nhẹn cần thiết của cả kho.
Tất cả các khu vực đều được lấy hàng cùng một lúc, sau đó được sắp xếp đóng gói thành các đơn hàng / lô hàng riêng lẻ.
Wave picking được xem là phương pháp nhanh nhất (tức chu kỳ ngắn nhất) để chọn đơn hàng có nhiều sản phẩm, tuy nhiên quá trình phân loại và hợp nhất có thể gây khó khăn nếu nhân viên soạn hàng không được đào tạo kỹ lưỡng và có phần mềm, công cụ hỗ trợ phù hợp.
Đối với các đơn hàng có tổng số SKU cao và Picks per order thuộc khoảng trung bình – cao rất phù hợp với phương thức Wave picking. Phương pháp này còn có thể được sử dụng để phân tách các đơn đặt hàng của các hãng, tuyến hoặc khu vực cụ thể.